ΣΑΝ ΞΕΡΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΖΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ, ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΣΥ(!) ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΕΜΠΟΔΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΛΟΥΡΟΥΣ ΝΑ ΣΕ ΓΥΡΙΣΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΣΟΥΝ ΤΑ ΑΦΕΝΤΙΚΑ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΠΛΟΥΤΟΚΡΑΤΕΣ..
Στο
ταμπλό για τη φυλακή που χρησιμοποιήθηκε από τη δικτατορία του Μεταξά
και την αστική τάξη για να χτυπήσει το πιο πρωτοπόρο κομμάτι του λαϊκού
κινήματος, το ΚΚΕ, για να συντρίψει τη ραχοκοκαλιά του, τα πιο διαλεχτά
στελέχη του, διαβάζουμε:Στα χρόνια της Κατοχής, η Ακροναυπλιά
άρχισε να αδειάζει. Από το Σεπτέμβρη του 1943, οι κρατούμενοι
μεταφέρθηκαν σε άλλους τόπους μαρτυρίου.
Οι περισσότεροι εκτελέστηκαν από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
-- 4 εκτελέστηκαν το Γενάρη του 1943 στον Πειραιά.
-- 15 εκτελέστηκαν το Μάρτη του 1943 στο στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» στη Θεσσαλονίκη.
-- 65 εκτελέστηκαν τον Ιούνη του 1943 στο Κούρνοβο.
-- 10 εκτελέστηκαν το Δεκέμβρη του 1943 στην Αθήνα.
-- 135 από τους 200 που εκτελέστηκαν στην Καισαριανή την Πρωτομαγιά του 1944, με πρώτο τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη.
Συνολικά 229 εκτελεσμένοι.
Μια
σχετικά άγνωστη πλευρά της Ιστορίας της δεκαετίας του '40 αποτελεί ο
εκτοπισμός και η φυλάκιση χιλιάδων κομμουνιστών και αγωνιστών φαντάρων
και αξιωματικών σε στρατόπεδα της Μέσης Ανατολής που έμειναν γνωστά σαν
το «Σύρμα».
Οι
γυναίκες είχαν ξεχωριστή θέση στην έκθεση. Στα υλικά που παρουσιάστηκαν
ξεχωρίσαμε μορφές όπως της Ειρήνης Γκίνη, της πρώτης γυναίκας
εκτελεσμένης, και της Αθηνάς Μπενέκου της κόκκινης δασκάλας. Εδώ βρήκαμε
τη συγκλονιστική ιστορία της Αννας Παυλάκου Θωμάκου, της 17χρονης που
εκτελέστηκε δύο φορές.
Στην ενότητα για τη Γυάρο ο τίτλος τα 'λεγε όλα:«Στη Γυάρο ρίζωσε ο ανθρώπινος πόνος... σ' αυτό το νησί νιώθεις να πλανώνται όλες οι γενιές αγωνιστών της Ελλάδας».
Στο
ταμπλό για τις φυλακές της Αίγινας, εκτός από τα πληροφοριακά στοιχεία
για την Ιστορία της φυλακής, διαβάζουμε το γράμμα του θανατοποινίτη
Στέφανου Καπαρέλη στους συντρόφους του:«Προς ΟΣΦ Αίγινας
Αγαπητοί συναγωνιστές, κανένας προδότης, κανένας δηλωσίας.
Συναγωνιστές, είμαι περήφανος που πάω για την μεγάλη θυσία, για την Λευτεριά του Λαού μας.
Εσείς πρέπει να μείνετε ενωμένοι, μονολιθικοί, σας αφήνω γεια.
Για τα παιδιά μου δε σας λέω τίποτα, τ' αφήνω στον Ελληνικο Λαό.
Ζήτω το ΚΚΕ! Ζήτω ο ΔΣΕ! Ζήτω ο Ελληνικός λαός! Γεια σας».
Στο ίδιο ταμπλό διαβάζουμε επίσης για τη μεγάλη απόδραση οκτώ στελεχών του ΚΚΕ αλλά και την πρώτη εκτέλεση που έγινε στον Τούρλο.
Ξεχωρίζει το ποίημα που άφησε πίσω ο Κώστας Γιαννόπουλος:
«...Τώρα πια δεν είμαστε οι ανήμποροι και αδύναμοι / κι ούτε ένα σφίξιμο/ κανείς δεν νιώθει στην καρδιά του. / Γυρτός κανείς, δειλός κανείς, / μονάχα ψηλομέτωποι αγέρωχοι / ανοίγουμε τα κάστρα του θανάτου. / Κι έτσι σεμνοί κι αγέρωχοι / με μια καρδιά και δύναμη / τα κάστρα του γκρεμίσαμε / και σαν αετοί περνάμε. / Κι αφού στη φλόγα λυώσαμε / κι όλοι μας σβύσαν οι καημοί,/ να, με τον ίδιο θάνατο / το θάνατο πατάμε».
Το
κολαστήριο της Κέρκυρας παραμένει και σήμερα φυλακή για τους άκρως
επικίνδυνους ποινικούς. Εκεί, στα χέρια της μεταξικής δικτατορίας
μαρτύρησαν το γάλα της μάνας τους οι πολιτικοί κρατούμενοι. Η φυλακή
είχε και τον δικό της τόπο εκτέλεσης. Απέναντι από την πόλη της
Κέρκυρας, στο νησάκι Λαζαρέτο. Ανάμεσα στους κρατούμενους των φυλακών
της Κέρκυρας ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης που
παραδόθηκε από τη μεταξική δικτατορία στους ναζί και ο Γραμματέας της
ΟΚΝΕ Χρήστος Μαλτέζος, που άφησε εκεί μέσα την τελευταία του πνοή.
Οι
φυλακές Αβέρωφ ήταν η καταματωμένη «βιτρίνα» των κυβερνήσεων. Πάνω από
800 κομμουνιστές οδηγήθηκαν από εκεί για το εκτελεστικό απόσπασμα. Το
1950 σε υπόμνημά τους προς τον ΟΗΕ οι κρατούμενες χαρακτήρισαν τις
φυλακές Αβέρωφ «σύγχρονη Βαστίλη». Στο υπόμνημα κατάγγειλαν
βασανιστήρια, βιασμούς, διαπομπεύσεις και άλλες κτηνωδίες στις οποίες
υποβάλλονταν. Το υπόμνημα αντιπροσώπευε τις «50 εργάτριες, 55
αγρότισσες, 100 νοικοκυρές, 15 δασκάλες, 10 επιστημόνισσες, 23
φοιτήτριες, μαζί με τις γιαγιάδες των 60-90 χρόνων και τα 30 μέχρι 3
ετών βρέφη». Σ' ένα από τα ταμπλό της έκθεσης βλέπουμε πως αντιμετώπιζαν
με χιούμορ οι κρατούμενοι και την πιο δύσκολη στιγμή. Στο ντοκουμέντο
με ημερομηνία 11 Απρίλη 1950 διαβάζουμε: «Η Επικίνδυνος ομάς καλεί σε
αγώνα "βόλεϋ μπωλ" μέχρις εσχάτων την μελλοθανάτιον ομάδα Δ. Πτέρυγος».
Το
Τρίκερι, των γυναικών εξορίστων, λειτούργησε από το 1947 ως το 1953.
Κρατούνταν εκεί οι «αμετανόητες» του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, του ΔΣΕ. Το Γενάρη
του 1950, 1.200 γυναίκες μαζί με τα παιδιά τους μεταφέρθηκαν στη
Μακρόνησο, για πρόσθετη «αναμόρφωση».
ΑΚΡΟΝΑΥΠΛΙΑ 4Α
Τα ματωμένα παράσημα της Ακροναυπλιάς
Οι περισσότεροι εκτελέστηκαν από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
-- 4 εκτελέστηκαν το Γενάρη του 1943 στον Πειραιά.
-- 15 εκτελέστηκαν το Μάρτη του 1943 στο στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» στη Θεσσαλονίκη.
-- 65 εκτελέστηκαν τον Ιούνη του 1943 στο Κούρνοβο.
-- 10 εκτελέστηκαν το Δεκέμβρη του 1943 στην Αθήνα.
-- 135 από τους 200 που εκτελέστηκαν στην Καισαριανή την Πρωτομαγιά του 1944, με πρώτο τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη.
Συνολικά 229 εκτελεσμένοι.
ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ 13Β
ΣΤΟ «ΣΥΡΜΑ» 10Α
ΓΥΝΑΙΚΕΣ 3Β
ΓΥΑΡΟΣ 19Α
ΑΙΓΙΝΑ 1Α
Αγαπητοί συναγωνιστές, κανένας προδότης, κανένας δηλωσίας.
Συναγωνιστές, είμαι περήφανος που πάω για την μεγάλη θυσία, για την Λευτεριά του Λαού μας.
Εσείς πρέπει να μείνετε ενωμένοι, μονολιθικοί, σας αφήνω γεια.
Για τα παιδιά μου δε σας λέω τίποτα, τ' αφήνω στον Ελληνικο Λαό.
Ζήτω το ΚΚΕ! Ζήτω ο ΔΣΕ! Ζήτω ο Ελληνικός λαός! Γεια σας».
Στο ίδιο ταμπλό διαβάζουμε επίσης για τη μεγάλη απόδραση οκτώ στελεχών του ΚΚΕ αλλά και την πρώτη εκτέλεση που έγινε στον Τούρλο.
Ξεχωρίζει το ποίημα που άφησε πίσω ο Κώστας Γιαννόπουλος:
«...Τώρα πια δεν είμαστε οι ανήμποροι και αδύναμοι / κι ούτε ένα σφίξιμο/ κανείς δεν νιώθει στην καρδιά του. / Γυρτός κανείς, δειλός κανείς, / μονάχα ψηλομέτωποι αγέρωχοι / ανοίγουμε τα κάστρα του θανάτου. / Κι έτσι σεμνοί κι αγέρωχοι / με μια καρδιά και δύναμη / τα κάστρα του γκρεμίσαμε / και σαν αετοί περνάμε. / Κι αφού στη φλόγα λυώσαμε / κι όλοι μας σβύσαν οι καημοί,/ να, με τον ίδιο θάνατο / το θάνατο πατάμε».
ΚΕΡΚΥΡΑ 12Α
ΑΒΕΡΩΦ 8Δ
ΤΡΙΚΕΡΙ 7Α
ΑΝΑΦΗ 6Α
Η
Ανάφη από τους παλιότερους τόπους εξορίας, από το 1918, είχε επίσης
ξεχωριστό ταμπλό στο Φεστιβάλ. Σ' αυτό είδαμε τη φωτογραφία των
εξορίστων ανάμεσα στους οποίους και η Ηλέκτρα Αποστόλου με το νεογέννητο
μωρό της. Και την πληροφορία πως από τους 200 εκτελεσμένους της
Καισαριανής οι 70 ήταν εξόριστοι από την Ανάφη. Ειδική προβολή έγινε
στις περίφημες χειροποίητες εφημερίδες που έκδιδε η Ομάδα Συμβίωσης και
οι οποίες έχουν διασωθεί στο Αρχείο του ΚΚΕ.
ΑΗ ΣΤΡΑΤΗΣ 2Α
Ο
Αη Στράτης είχε την τιμητική του στην έκθεση. Από το πώς ξεκίνησε το
1929 με το «Ιδιώνυμο» του Βενιζέλου, τη μεγάλη μάχη με την πείνα, αλλά
και την πλούσια δραστηριότητα της Ομάδας Συμβίωσης Εξορίστων, που
συνέβαλε στη σφυρηλάτηση της επαναστατικής προσωπικότητας. Από αυτή την
περίοδο και το ποίημα του Κώστα Βάρναλη:«Μας σιδεροδέσανε τα χέρια / και μας κλείσαν ολούθε μαλινχέρια.
Μας μετρήσανε, κάπου εξηνταριά, και μας ζυγιάσαν την ψυχή - βαριά!
Μουδιάσανε σφιχτόδετα καιρό / χέρι δεξί με χέρι αριστερό.
Μουδιασμένο και τ' άλλο μας που εκράτει / βαλίτσα ή δέμα για τον Αη Στράτη.
Κατάχαμ' Αρετή, Μυαλό και Νιάτα!
Το κάλλιον ο χειρότερος επάτα... / Τυχερέ, κείνο τ' άθλιο δειλινό / σε δέσαν με το Δάσκαλο Γληνό.
Μαζί μας, τελεφταίοι, με το βαπόρι / πρεζάκηδες, αλάνια, λαθρεμπόροι.
Ξεπίτηδες, για να φανεί, πως ίσια λογιούνται η Λευτεριά και τα χασίσια». ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Μας μετρήσανε, κάπου εξηνταριά, και μας ζυγιάσαν την ψυχή - βαριά!
Μουδιάσανε σφιχτόδετα καιρό / χέρι δεξί με χέρι αριστερό.
Μουδιασμένο και τ' άλλο μας που εκράτει / βαλίτσα ή δέμα για τον Αη Στράτη.
Κατάχαμ' Αρετή, Μυαλό και Νιάτα!
Το κάλλιον ο χειρότερος επάτα... / Τυχερέ, κείνο τ' άθλιο δειλινό / σε δέσαν με το Δάσκαλο Γληνό.
Μαζί μας, τελεφταίοι, με το βαπόρι / πρεζάκηδες, αλάνια, λαθρεμπόροι.
Ξεπίτηδες, για να φανεί, πως ίσια λογιούνται η Λευτεριά και τα χασίσια». ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου